Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo không còn là lựa chọn, mà đã trở thành con đường tất yếu để Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số và hội nhập sâu rộng. Tại Techfest Việt Nam 2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh vai trò trung tâm của người dân, doanh nghiệp trong đổi mới sáng tạo, khẳng định Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, đồng hành và thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp phát triển nhanh, bền vững.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Techfest Việt Nam 2025.

Trong bối cảnh có nhiều biến động, kinh tế Việt Nam vẫn duy trì đà phát triển trên hầu hết lĩnh vực, thể hiện khả năng chống chịu tốt trước các tác động bên ngoài. Tốc độ tăng trưởng thuộc nhóm cao hàng đầu thế giới, các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô, trong đó có GDP, đạt nhiều kết quả tích cực. Những thành tựu này có nhiều nguyên nhân, trong đó nổi bật là sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, sự kiên định về chiến lược, đồng thời đổi mới sáng tạo kịp thời, phù hợp và hiệu quả. Các động lực truyền thống như đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu tiếp tục được phát huy, khai thác hiệu quả, trở thành chìa khóa mở ra cánh cửa phát triển cho doanh nghiệp.

Thủ tướng cho biết, đầu tư tiếp tục được xác định là ưu tiên hàng đầu, là động lực quan trọng để phát triển kinh tế nhanh và bền vững, đặc biệt trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều nghị quyết trên các lĩnh vực, xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và công nghệ số là ưu tiên hàng đầu, đồng thời không ngừng làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, khai thác hiệu quả các động lực tăng trưởng mới như kinh tế xanh, kinh tế số và kinh tế sáng tạo.

Thủ tướng khẳng định, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là xu thế tất yếu, mang tính khách quan trong quá trình phát triển nền kinh tế sâu rộng và hội nhập hiệu quả. Hiện nay, hạ tầng số của Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, với mạng 3G, 4G phủ sóng rộng khắp và từng bước triển khai 5G.

Các chương trình quốc gia mang tầm vóc quốc tế như Techfest ngày càng khẳng định uy tín, thu hút sự tham gia đông đảo của chuyên gia, nhà khoa học, viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, startup và các tổ chức trong nước, quốc tế, tạo nên một sân chơi cởi mở, hấp dẫn và giàu cơ hội hợp tác.

Thế hệ trẻ – động lực mới khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam

Thủ tướng chỉ rõ, các doanh nghiệp cần đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực từ bậc phổ thông đến sau đại học, đồng thời phát triển các phòng thí nghiệm mở, tăng cường hợp tác chặt chẽ giữa Nhà nước – nhà trường – nhà khoa học – nhà đầu tư, nhằm sớm đưa các kết quả nghiên cứu vào ứng dụng thực tiễn. Cần chủ động đầu tư vào các mô hình mới, từng bước hình thành những hệ sinh thái đặc thù trong các lĩnh vực công nghệ và chiến lược, tích cực tham gia đầu tư, làm chủ và phát triển công nghệ. Thế hệ trẻ được kỳ vọng tiếp tục phát huy tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chấp nhận rủi ro, qua đó lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo trong toàn xã hội.

Techfest Việt Nam dự kiến nâng tầm lên khu vực và quốc tế từ năm 2026, trở thành điểm hội tụ nguồn lực chuyên gia, thúc đẩy đàm phán, hợp tác và đầu tư, hướng tới xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia có năng lực công nghệ mạnh, đồng thời tạo điều kiện để startup Việt Nam tham gia thử nghiệm, mở rộng thị trường trên phạm vi toàn cầu.

Đây cũng là dịp nhìn lại những chuyển biến tích cực của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, từ giai đoạn khởi đầu đến việc định hình các chiến lược phát triển tiếp theo, qua đó tạo động lực mới cho chặng đường phát triển và hội nhập quốc tế.

Thế hệ trẻ được kỳ vọng tiếp tục nuôi dưỡng khát vọng, mạnh dạn thử nghiệm, dấn thân giải quyết những vấn đề lớn của quốc gia, dân tộc và thời đại, đồng thời tạo ra các công nghệ tiên phong “Made in Vietnam”, trở thành động lực tăng trưởng mới, góp phần đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cùng Lãnh đạo các Bộ, ngành tham quan các gian hàng tại Techfest 2025.

Techfest Việt Nam 2025 có chủ đề “Khởi nghiệp sáng tạo toàn dân – Động lực tăng trưởng mới”. Sự kiện diễn ra xuyên suốt từ ngày 12-14/12, trong đó điểm nhấn là Lễ khai mạc tại Hà Nội.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cùng Lãnh đạo các Bộ, ngành tham quan các gian hàng tại Techfest 2025.

Techfest Việt Nam 2025 diễn ra trong bối cảnh cả nước triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, đồng thời Chính phủ đang hoàn thiện Chiến lược Quốc gia về Khởi nghiệp sáng tạo. Vì vậy, Techfest Việt Nam 2025 mang ý nghĩa đặc biệt, khi tinh thần “khởi nghiệp sáng tạo là sự nghiệp của toàn dân” được cụ thể hóa bằng mô hình tổ chức hoàn toàn mới, mở rộng không gian và tăng cường tương tác để người dân tiếp cận trực tiếp công nghệ, mô hình kinh doanh và dịch vụ hỗ trợ khởi nghiệp.

Năm 2025, hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam bước vào giai đoạn tăng trưởng mới.

Cả nước hiện có gần 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và 02 kỳ lân công nghệ; Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) năm 2025 của Việt Nam ở vị trí 44/139 quốc gia, chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo đứng thứ 55/100 quốc gia.

Các thành phố lớn của Việt Nam đã lọt vào top 1000 các thành phố khởi nghiệp toàn cầu, trong đó Hà Nội đứng thứ 148, Thành phố Hồ Chí Minh đứng thứ 110, Đà Nẵng đứng thứ 766, qua đó kết nối nguồn lực trong nước với khu vực và quốc tế; đưa Việt Nam vươn lên nhóm 3 hệ sinh thái khởi nghiệp tăng trưởng nhanh nhất và xếp hạng thứ 5 trong khu vực ASEAN.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cùng Lãnh đạo các Bộ, ngành trò chuyện với các cháu học sinh tại Techfest 2025.

Điểm mới nổi bật của Techfest Việt Nam là sự chuyển đổi mô hình từ “sự kiện hội trường” sang “sự kiện không gian mở”, cho phép người dân, startup, nhà đầu tư và viện trường tương tác trực tiếp giữa không gian Phố đi bộ Hồ Hoàn Kiếm. Biểu tượng Phù Đổng được số hóa trở thành hình tượng xuyên suốt, thể hiện khát vọng vươn lên mạnh mẽ của thế hệ startup Việt Nam trong kỷ nguyên số.

Các tọa đàm và hội thảo diễn ra trong quán cà phê, nhà hàng và khu giao lưu rộng mở; trải nghiệm công nghệ được tăng cường thông qua các điểm tương tác thực tế; đối tượng tham gia được mở rộng tới hộ kinh doanh, sinh viên, người cao tuổi và doanh nghiệp SME; tạo thành một điểm hội tụ đa chiều kết nối thị trường – công nghệ – chính sách – đầu tư.

Techfest Việt Nam 2025 dự kiến thu hút hơn 60.000 lượt người tham gia.

(Chinhphu.vn) – Sáng 10/12, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng trình bày Báo cáo tóm tắt tiếp thu, chỉnh lý, giải trình dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ –        Ảnh: VGP/TG

Quốc hội tiến hành biểu quyết bằng hình thức biểu quyết điện tử. Kết quả có 421/427 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 89,01%. Như vậy Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ.

Luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/4/2026, riêng các quy định về trình tự thủ tục chấp thuận cấp giấy phép chuyển giao công nghệ sẽ có hiệu lực thi hành ngay từ ngày luật được thông qua.

Trước khi biểu quyết, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng trình bày Báo cáo tóm tắt tiếp thu, chỉnh lý, giải trình dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ.

Sau khi tiếp thu, giải trình và chỉnh lý, Dự thảo Luật đã chỉnh sửa 21 điều, bổ sung một điều mới và bãi bỏ 9 điều. Nội dung các điều, khoản của Dự thảo Luật đã thể chế hóa các chủ trương, chính sách mới của Đảng, đáp ứng các yêu cầu, mục tiêu về sửa đổi và bổ sung luật.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ hướng tới mục tiêu xây dựng thị trường công nghệ hiện đại, minh bạch và hiệu quả, đồng thời thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực công nghệ và tăng sức cạnh tranh trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số.

Về đối tượng công nghệ, Dự thảo mở rộng quan niệm không chỉ giới hạn trong máy móc, thiết bị mà còn bao gồm tri thức, dữ liệu, thiết kế, mô hình, thuật toán, phần mềm và trí tuệ nhân tạo, coi tất cả là đối tượng công nghệ theo nghĩa đầy đủ.

Dự thảo cũng quy định rõ các hình thức chuyển giao tài liệu công nghệ, quy trình quản lý chất lượng, tiêu chuẩn và thông số kỹ thuật, phản ánh xu thế công nghệ hiện nay khi giá trị gia tăng tập trung vào tài sản vô hình, mô hình sáng tạo và giải pháp số.

Về quyền sở hữu và sử dụng công nghệ, Dự thảo hoàn thiện các quy định xác lập và bảo vệ quyền theo pháp luật về sở hữu trí tuệ, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, quản lý tài sản công, luật dân sự, các luật liên quan và điều ước quốc tế. Tổ chức, cá nhân có quyền sở hữu hoặc sử dụng công nghệ hợp pháp được thương mại hóa công nghệ hoặc góp vốn bằng công nghệ vào dự án đầu tư của doanh nghiệp.

Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ – Ảnh: VGP/TG

Về quản lý rủi ro và thẩm định công nghệ là nội dung được nhiều đại biểu quan tâm. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, chủ trương của Đảng, Nhà nước là kiểm soát công nghệ lạc hậu và công nghệ có nguy cơ gây tổn hại đến sức khỏe và môi trường.

Dự thảo quy định thẩm định công nghệ chỉ áp dụng cho dự án sử dụng công nghệ hạn chế chuyển giao hoặc có nguy cơ tác động xấu đến môi trường, nhằm phòng ngừa rủi ro ngay từ đầu. Điều này phù hợp với nguyên tắc bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, vì các hậu quả nếu xảy ra sẽ khó khắc phục và chi phí cao hơn nhiều so với kiểm soát sớm. Điều 13 Dự thảo của Luật cải cách thủ tục bằng cách chỉ thẩm định một lần tại thời điểm thích hợp, thay vì hai lần như luật hiện hành, vừa bảo đảm quản lý rủi ro, vừa giảm thủ tục cho nhà đầu tư.

Một số nội dung quan trọng khác là phân cấp thẩm định công nghệ cho địa phương. Phân cấp chỉ phát huy hiệu quả khi đi kèm một bộ tiêu chí quốc gia thống nhất, rõ ràng và trách nhiệm công bố công khai kết quả thẩm định, cũng như quyền giám sát, hậu kiểm của cơ quan quản lý nhà nước. Hậu kiểm được tăng cường để ngăn ngừa các rủi ro nâng khống giá công nghệ, tiếp nhận công nghệ lạc hậu hoặc gây ô nhiễm môi trường, nhưng không tạo rào cản cho hoạt động đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp.

Dự thảo cũng chú trọng phát triển các tổ chức trung gian, yếu tố then chốt của thị trường công nghệ. Các tổ chức môi giới, tư vấn, đánh giá công nghệ, thẩm định, đánh giá và kết nối cung cầu được hỗ trợ phát triển chuyên nghiệp và minh bạch hơn. Việc xây dựng các sàn giao dịch công nghệ và cơ chế hỗ trợ đổi mới sẽ khắc phục những điểm yếu lâu nay của hệ thống hoặc hệ sinh thái trung gian, tạo nền tảng vận hành thông suốt cho thị trường.

Để nâng cao năng lực quản lý nhà nước, trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh, Dự thảo đặt trọng tâm vào chuyển đổi số toàn diện trong giám sát, thống kê và công bố công khai hoạt động chuyển giao công nghệ. Các quy định chi tiết mang tính định lượng sẽ do Chính phủ hướng dẫn để đảm bảo sự linh hoạt, kịp thời với thực tiễn.

Nhà nước tiếp tục áp dụng cơ chế hậu kiểm với chế tài mạnh, đồng thời quan tâm tới toàn bộ vòng đời công nghệ, từ nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm đến ứng dụng và đặc biệt là giai đoạn thương mại hóa.

Về tổng thể, sửa đổi, bổ sung Luật Chuyển giao công nghệ lần này vừa bảo đảm kiểm soát rủi ro, vừa tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư, đồng thời thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực công nghệ và sức cạnh tranh quốc gia.

Thu Giang

Hà Nội, chiều ngày 05/12/2025, Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia (NATIF) đã có buổi làm việc với đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa TP. Hà Nội (Hanoisme) để trao đổi về tình hình thực tiễn của cộng đồng doanh nghiệp, cũng như thảo luận các hướng đi phù hợp trong việc triển khai Luật Khoa học và Công nghệ 2025 cùng Nghị định 268/2025/NĐ-CP.

Tham dự buổi làm việc, về phía Hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp có các đại diện: Ông Mạc Quốc Anh – Bí thư Đảng ủy, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hanoisme, bà Lê Nguyễn Hồng Phương – Ủy viên BCH Hiệp hội, Giám đốc Công ty Vietnam Carbon, ông Vũ Nguyễn – Đại diện Công ty Vietcharm, bà Đinh Quỳnh Trang – Phó Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Tân Thành Nhân.

Đại diện Hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp và đại diện Quỹ NATIF

Tại buổi làm việc, hai bên tập trung trao đổi về thực tiễn nhu cầu chuyển đổi số tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), đồng thời chia sẻ những góc nhìn thực tế về nhu cầu và các khó khăn của doanh nghiệp trong quá trình đổi mới công nghệ.

Ông Mạc Quốc Anh nhấn mạnh nhu cầu ứng dụng công nghệ trong cộng đồng SME là rất lớn. Tuy nhiên, các doanh nghiệp thường ưu tiên những giải pháp thiết thực phục vụ vận hành hàng ngày như phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử, CRM trước khi tiến tới các công nghệ chuyên sâu hơn. Một trong những rào cản lớn hiện nay là tâm lý e ngại các thủ tục hành chính phức tạp hoặc quy trình thanh kiểm tra kéo dài.

Ông Mạc Quốc Anh – Bí thư Đảng ủy, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hanoisme phát biểu tại buổi làm việc

Đại diện doanh nghiệp, bà Đinh Quỳnh Trang cũng chia sẻ quan điểm về các hình thức hỗ trợ tài chính. Theo bà, việc cấp phát hỗ trợ trực tiếp (như voucher giấy hoặc tiền mặt) nếu không có cơ chế quản lý phù hợp có thể dẫn đến việc sử dụng không đúng mục đích hoặc chưa phát huy tối đa hiệu quả của nguồn vốn.

Buổi làm việc tập trung thảo luận các nội dung chính gồm:

Xây dựng danh mục giải pháp công nghệ: Thay vì hỗ trợ dàn trải, các ý kiến đề xuất Quỹ nên xem xét việc xây dựng danh sách các giải pháp hoặc nhà cung cấp công nghệ (vendor) đã được thẩm định năng lực. Điều này giúp doanh nghiệp SME dễ dàng tiếp cận các sản phẩm chất lượng đảm bảo.

Mô hình “Thanh toán trước – Hoàn tiền sau”: Ông Vũ Nguyễn chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về mô hình tài trợ, trong đó doanh nghiệp chủ động ứng vốn để triển khai giải pháp công nghệ. Sau khi hoàn thành và có báo cáo đánh giá hiệu quả dựa trên các chỉ số KPI cụ thể, Quỹ sẽ xem xét hoàn lại một phần chi phí theo quy định. Phương thức này được cho là giúp sàng lọc những doanh nghiệp có nhu cầu thực chất.

Quỹ NATIF và Hanoisme đã thống nhất một số định hướng hợp tác nhằm thúc đẩy hoạt động đổi mới công nghệ:

1. Vai trò kết nối: Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Hà Nội sẽ đóng vai trò cầu nối thông tin, giúp phổ biến các chương trình, chính sách của Quỹ đến cộng đồng doanh nghiệp hội viên.

2. Nghiên cứu triển khai thí điểm: Hai bên dự kiến phối hợp lựa chọn một nhóm doanh nghiệp tiêu biểu tham gia chương trình thí điểm (pilot), nhằm kiểm nghiệm quy trình, thủ tục trước khi mở rộng quy mô hỗ trợ.

3. Lĩnh vực ưu tiên: Bên cạnh các giải pháp chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI), bà Lê Nguyễn Hồng Phương đề xuất Quỹ quan tâm thêm các giải pháp công nghệ xanh, nhằm giúp doanh nghiệp đáp ứng các tiêu chuẩn phát triển bền vững trong tương lai.

Trên cơ sở những vướng mắc thực tế, các bên đã cùng thảo luận các phương án tài trợ nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả, đồng thời phù hợp với hành lang pháp lý mới.

Ông Bùi Quang Minh, đại diện Quỹ NATIF, gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Hà Nội vì những ý kiến đóng góp quý báu về thực tiễn nhu cầu và những khó khăn trong chuyển đổi số. Ông nhấn mạnh sự phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội và việc triển khai các chương trình thí điểm sẽ là bước đi quan trọng để nâng cao năng lực đổi mới công nghệ cho các doanh nghiệp SME tại Hà Nội.

Từ những sáng kiến giản dị trong đời sống đến hành trình tái sinh của doanh nghiệp và khát vọng quốc gia, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đang trở thành động lực quan trọng đưa Việt Nam tiến tới mục tiêu phát triển thịnh vượng, tự cường vào năm 2045.

Đổi mới sáng tạo bắt đầu từ mỗi người dân, doanh nghiệp

Một ý tưởng tưởng chừng nhỏ bé cũng có thể làm thay đổi cách thức vận hành của một cơ quan. Chỉ với một biểu mẫu điện tử hay việc số hóa một nhóm hồ sơ, nhiều đơn vị đã tiết kiệm hàng giờ làm việc mỗi tuần. Những sáng kiến xuất phát từ người dân như quảng bá sản phẩm địa phương qua mạng xã hội hay phản ánh vi phạm giao thông bằng ứng dụng điện thoại đã góp phần cải thiện hành vi, nâng cao hiệu quả quản lý và lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo trong cộng đồng.

Những thành tựu này được tạo nên từ việc tổ chức hiệu quả các phong trào thi đua yêu nước, khuyến khích sáng kiến từ từng cá nhân.

Rất nhiều mô hình, điểm sáng về đổi mới sáng tạo đã lan tỏa, khơi dậy tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám thay đổi. Tinh thần này được thể hiện rõ nét qua câu chuyện hồi sinh của Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông.

Từng đứng trước nguy cơ phá sản, Rạng Đông đã lựa chọn một con đường không dễ: làm chủ công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện. Công ty bắt đầu bằng việc chuyển đổi công nghệ sản xuất thủy tinh từ lò dầu truyền thống sang lò đốt điện hiện đại. Rạng Đông đã tự thiết kế lò đốt điện thủy tinh thay thế hoàn toàn lò dầu truyền thống, tiết kiệm 2/3 chi phí đầu tư, tăng hiệu suất sử dụng nhiệt từ 25% lên 90%, đồng thời giảm 30% chi phí vật tư nhờ linh hoạt thay đổi phối liệu. Họ không mua công nghệ, mà tự phát triển, hợp tác với các viện trường để tối ưu từng công đoạn bằng AI và dữ liệu.

Trên nền tảng đó, Rạng Đông tiếp tục giải mã toàn bộ dây chuyền đèn LED nhập khẩu, xây dựng hệ điều hành trung tâm giúp kết nối các thiết bị không đồng bộ, biến những máy móc “không nói chuyện được với nhau” thành một hệ sinh thái thông minh. Rạng Đông đã tích hợp IoT, AI và ERP vào dây chuyền do chính người Việt phát triển, nâng năng suất lên hơn 30%, sản phẩm đạt chất lượng ổn định toàn cầu.

Không dừng lại ở nhà máy, Rạng Đông bước vào nông nghiệp thông minh với đèn LED chuyên dụng cho thanh long. Từ nghiên cứu sinh lý cây trồng đến thiết kế phổ sáng tối ưu, họ giúp nông dân tiết kiệm 85% điện năng, nâng cao năng suất và chất lượng quả. Đèn 5W thông minh tích hợp AI, cảm biến, điều khiển trung tâm – là giải pháp khoa học chứ không đơn thuần là thiết bị.

Từ doanh thu 10 tỷ năm 1990, đến hơn 8.000 tỷ năm 2024, từ phá sản đến dẫn đầu thị trường và xuất khẩu sang 40 quốc gia, Rạng Đông đã chứng minh khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo không chỉ là trụ cột phát triển, mà còn là “mệnh lệnh sinh tồn” của doanh nghiệp Việt.

Ở lĩnh vực nông nghiệp đô thị, Hachi là ví dụ tiêu biểu cho sức mạnh của khoa học công nghệ trong đời sống. Startup này nghiên cứu ra dung dịch dinh dưỡng thay đất để trồng rau bằng nước, kết hợp cảm biến, kết nối dinh dưỡng – nước – phần mềm điều khiển từ xa, tạo ra thiết bị trồng rau thông minh phù hợp với hộ gia đình.

Đổi mới mô hình kinh doanh, Hachi “bán công nghệ, không bán rau”, cho thuê hệ thống, cung cấp giống và dinh dưỡng cho hàng chục nghìn hộ gia đình. Chuyển đổi số toàn diện giúp hệ thống hoạt động hiệu quả, dễ mở rộng và càng thông minh khi có thêm người dùng.

Câu chuyện của Hachi cho thấy khoa học công nghệ, khi kết hợp với mô hình kinh doanh sáng tạo, có thể tạo ra giá trị bền vững và khả năng mở rộng lớn.

Kiến tạo Việt Nam thịnh vượng vào năm 2045

Các nghiên cứu quốc tế chỉ ra rằng, đổi mới sáng tạo là chìa khóa để các quốc gia đang phát triển thoát bẫy thu nhập trung bình. Đây là chiến lược để rút ngắn khoảng cách phát triển, tối ưu nguồn lực và tạo ra giá trị thực từ điều kiện sẵn có.

Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2045 trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao. Vì vậy, việc xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn dân là yêu cầu bắt buộc. Doanh nghiệp cần cải tiến phù hợp thị trường; người dân phải được khuyến khích sáng tạo trong thực tiễn; Nhà nước kiến tạo môi trường, thể chế và động lực để đổi mới sáng tạo không bị cản trở mà được khơi thông.

Trong phát biểu tại Lễ khai mạc Hội nghị Thượng đỉnh Diễn đàn Đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G), Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia. Trong đó, dữ liệu là nguồn tài nguyên mới, là “không khí và ánh sáng” của kỷ nguyên mới, là tư liệu sản xuất mới. Chuyển đổi số là công cụ đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh, đổi mới lực lượng sản xuất. Đổi mới sáng tạo là “cây gậy thần” đạt tới thịnh vượng bền vững”.

Đổi mới sáng tạo không chỉ dành cho giới khoa học, mỗi người dân, ở bất kỳ vị trí nào cũng đều có thể đóng góp bằng những cải tiến nhỏ trong công việc, nâng cao năng suất, nâng cao chất lượng cuộc sống. Chuyển đổi số tạo ra môi trường để những ý tưởng ấy được hiện thực hóa nhanh hơn, bởi môi trường số phi vật lý, phi khoảng cách và phi tiếp xúc. Chính vì vậy, muốn đổi mới sáng tạo trở thành phong trào toàn dân, chuyển đổi số phải được triển khai toàn diện, số hóa toàn bộ thế giới thực.

Tại Tọa đàm “AI vì nhân loại: Đạo đức và an toàn AI trong kỷ nguyên mới” diễn ra chiều ngày 02/12, trong khuôn khổ Tuần lễ Khoa học – Công nghệ (KH&CN) VinFuture 2025, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy nhấn mạnh, AI là cơ hội lịch sử để Việt Nam bứt phá, nâng cao năng suất lao động, tăng trưởng hai con số và củng cố năng lực quản trị quốc gia.

Thứ trưởng cho biết, tuyên ngôn AI Việt Nam là “Nhân văn – Mở – An toàn – Tự chủ – Hợp tác – Bao trùm – Bền vững”. Trong đó, AI phải trở thành “hạ tầng trí tuệ quốc gia”, được xây dựng trên chuẩn mở, dữ liệu mở, hạ tầng Make in VietNam và được ứng dụng rộng khắp để thúc đẩy.

Việt Nam kiên định phát triển công nghệ AI theo triết lý mở

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Bùi Thế Duy cho biết, Việt Nam đã ban hành Chiến lược AI đầu tiên vào năm 2021, song sự bùng nổ công nghệ trong vài năm gần đây đặt ra yêu cầu phải cập nhật toàn diện.

Cuối năm 2025, Việt Nam sẽ công bố Chiến lược AI cập nhật và Luật AI – không chỉ là khuôn khổ pháp lý mà là tuyên ngôn về tầm nhìn quốc gia, xác định AI phải trở thành “hạ tầng trí tuệ” của đất nước, thúc đẩy phúc lợi xã hội, phát triển bền vững và tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia.

Thứ trưởng nhấn mạnh, AI đang trở thành nền tảng thiết yếu như điện, viễn thông hay Internet. Quốc gia nào làm chủ được AI sẽ có lợi thế vượt trội trong kinh tế – xã hội và an ninh – quốc phòng. Vì vậy, Việt Nam đang xây dựng Trung tâm siêu tính toán AI quốc gia, hệ sinh thái dữ liệu mở và hạ tầng AI “Make in VietNam”, đồng thời triển khai AI hoá toàn diện với tốc độ nhanh, đưa AI trở thành “trợ lý trí tuệ” phổ cập cho mọi người dân nhằm nâng cao năng suất xã hội và mở rộng khả năng tiếp cận tri thức.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy phát biểu khai mạc Tọa đàm.

Theo Thứ trưởng Bùi Thế Duy, Việt Nam kiên định phát triển công nghệ AI theo triết lý mở: Chuẩn mở, dữ liệu mở, mã nguồn mở. “Mở” là con đường để tiếp nhận tri thức toàn cầu, làm chủ công nghệ, phát triển Make in Vietnam và đóng góp trở lại cho nhân loại. “Mở” cũng là điều kiện để bảo đảm an toàn và minh bạch trong ứng dụng AI.

Để thị trường AI trong nước phát triển, ứng dụng phải đủ rộng. Nhà nước sẽ thúc đẩy ứng dụng AI trong các ngành, cơ quan và dịch vụ công; trong đó Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia sẽ dành 30 – 40% nguồn lực hỗ trợ, gồm cả voucher AI cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, để thị trường Việt Nam thực sự trở thành cái nôi của các doanh nghiệp AI mạnh.

“Chuyển đổi AI, không chỉ là “ứng dụng AI”, mà là một tiến trình tái cấu trúc toàn diện hoạt động của tổ chức, ngành và quốc gia dựa trên AI nhằm tạo năng lực mới về quản lý, sản xuất và sáng tạo, tương tự như công nghiệp hóa hay chuyển đổi số. Với 100 triệu dân trẻ, năng động và am hiểu công nghệ, Việt Nam vừa là thị trường lớn, vừa là nơi hình thành các sản phẩm AI mới. Cùng với 11 nhóm công nghệ chiến lược, hạ tầng tính toán, dữ liệu phong phú, doanh nghiệp số Make in VietNam và cộng đồng startup nghiên cứu giàu khát vọng, Việt Nam đang sở hữu lợi thế lớn để đi nhanh, đi mạnh trong kỷ nguyên AI”, Thứ trưởng Bùi Thế Duy nhấn mạnh.

Song song với cơ hội là những thách thức về đạo đức, việc làm và niềm tin xã hội. Vì vậy, Việt Nam chủ trương phát triển AI theo hướng nhanh – an toàn – nhân văn, trong đó con người là chủ thể ra quyết định cuối cùng.

Con đường AI của Việt Nam được định nghĩa bằng chữ “và”

Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ ban hành Bộ quy tắc đạo đức AI quốc gia, Chiến lược AI và Luật AI với các quan điểm chủ đạo: Quản lý theo mức độ rủi ro; bảo đảm minh bạch và trách nhiệm giải trình; đặt con người làm trung tâm; khuyến khích phát triển AI trong nước; phát triển AI như động lực tăng trưởng nhanh và bền vững; và bảo vệ chủ quyền số quốc gia dựa trên dữ liệu, hạ tầng và công nghệ AI.

Thứ trưởng Bùi Thế Duy cho biết, trong kỷ nguyên số, công nghệ là toàn cầu nhưng dữ liệu là địa phương. Những ứng dụng quan trọng phải vận hành trên hạ tầng AI Việt Nam, kết hợp hài hoà giữa nền tảng toàn cầu và nền tảng quốc gia. Đây chính là cơ hội của các quốc gia đang phát triển, khi lợi thế không chỉ nằm ở công nghệ lõi mà còn ở ngữ cảnh, văn hoá, dữ liệu và bài toán của từng quốc gia.

Thứ trưởng cũng khẳng định, con đường AI của Việt Nam được định nghĩa bằng chữ “và”. Toàn cầu và địa phương; hợp tác và tự chủ; công nghệ và ứng dụng; tinh hoa và đại chúng; dữ liệu mở và dữ liệu bảo vệ. Sự phát triển AI phải dựa trên bốn trụ cột: Thể chế – hạ tầng – nhân lực – văn hoá AI, gắn kết và bổ trợ cho nhau.

AI và các vấn đề của AI cũng là một cặp “và” không thể tách rời. AI tạo ra thách thức nhưng chính AI cũng giúp giải quyết thách thức đó: Từ đào tạo nhân lực đến phát hiện vi phạm đạo đức. AI trưởng thành thông qua chính những vấn đề mà nó tạo ra và trách nhiệm của chúng ta là chung sống và quản trị khôn ngoan.

“AI là cơ hội lịch sử để Việt Nam bứt phá, trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Những quốc gia hoá rồng, hoá hổ đều tận dụng tốt các cuộc cách mạng công nghiệp. Sau nhiều thập kỷ xây dựng và phát triển, Việt Nam đã trở thành nền kinh tế thứ 32 thế giới và có đầy đủ điều kiện để bước vào kỷ nguyên AI, nâng cao năng suất lao động, tăng trưởng hai con số, củng cố năng lực quản trị và bảo vệ quốc gia.

Bộ KH&CN cam kết sẽ luôn nỗ lực đồng hành cùng các nhà khoa học, chuyên gia, doanh nghiệp và các đối tác trong nước và quốc tế để xây dựng và phát triển một hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo an toàn, nhân văn và vì con người.

Toàn cảnh Tọa đàm.

https://mst.gov.vn/viet-nam-kien-dinh-phat-trien-cong-nghe-ai-theo-triet-ly-mo-197251202162548653.htm

Hà Nội, chiều Thứ Hai, ngày 01 tháng 12 năm 2025, Hội đồng quản lý Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia tổ chức họp góp ý đối với dự thảo Nghị định quy định về tổ chức và hoạt động của Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia. Thứ trưởng Hoàng Minh, Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, chủ trì cuộc họp, với sự tham dự của ông Hoàng Văn Phong – Nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ, ông Nguyễn Quân – Nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, ông Trần Văn Tùng – Nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, Nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ, Ủy viên Hội đồng Quản lý Quỹ, ông Phan Hồng Sơn – Phó Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ, Ủy viên Hội đồng Quản lý Quỹ, ông Đỗ Văn Lộc – Nguyên Giám đốc Quỹ, ông Nguyễn Đình Bình – Nguyên Giám đốc Quỹ, Ủy viên Hội đồng Quản lý Quỹ.

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Hoàng Minh nhấn mạnh tinh thần xây dựng Nghị định theo trình tự rút gọn để kịp tiến độ, tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn về tự chủ và nhân sự, đảm bảo Quỹ là một tổ chức quản lý thống nhất.

Ông Bùi Quang Minh, Giám đốc Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, đã báo cáo về bối cảnh và 5 vấn đề cốt lõi cần xin ý kiến. Theo đó, Dự thảo đề xuất chuyển đổi Quỹ sang mô hình đơn vị sự nghiệp công lập phục vụ quản lý nhà nước, thực hiện cơ chế tự chủ chi thường xuyên (Nhóm 2). Đồng thời, Quỹ đề xuất mức khoán chi quản lý từ 5-7% trên tổng giải ngân và xem xét phương án không thành lập Hội đồng quản lý để giảm bớt khâu trung gian, tăng cường giám sát thông qua bộ máy chuyên môn, ứng dụng quản lý số, hệ thống chỉ tiêu KPI và các công cụ giám sát trực tuyến.

Thứ trưởng Hoàng Minh, Chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia phát biểu tại cuộc họp

Các đồng chí Nguyên Lãnh đạo Bộ Khoa học và công nghệ

Tại cuộc họp, các đại biểu đã có những ý kiến đóng góp rất sát với thực tiễn, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giữ đúng bản chất “cơ chế Quỹ”, về vấn đề tự chủ, có thể trong giai đoạn đầu, Nhà nước nên đảm bảo chi thường xuyên và duy trì Hội đồng tư vấn công nghệ để bảo vệ tính chuyên môn và pháp lý cho Giám đốc Quỹ, cần tạo động lực thực sự cho Quỹ, làm rõ vai trò của Quỹ là kênh huy động vốn xã hội (Nhà nước 30% – Doanh nghiệp 70%). Dự thảo Nghị định đã thể chế hóa đầy đủ các nhiệm vụ, giải pháp quan trọng được giao trong các văn bản Đảng, trong đó tập trung phát triển hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia lấy doanh nghiệp làm trung tâm, thúc đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số quốc gia, đồng thời làm rõ chủ trương đột phá về hoàn thiện đồng bộ thể chế, chính sách, pháp luật; tăng cường cơ chế huy động và phân bổ hiệu quả nguồn lực nhà nước và xã hội cho đổi mới sáng tạo, phát triển bền vững hệ sinh thái khoa học công nghệ quốc gia theo đường lối, chính sách mới của Đảng.

Ông Bùi Quang Minh, Giám đốc Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia báo cáo tại cuộc họp

Tiếp thu các ý kiến đóng góp tâm huyết, Giám đốc Quỹ NATIF Bùi Quang Minh khẳng định quyết tâm hoàn thiện và trình ban hành Nghị định sớm nhất, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia trong giai đoạn tới. Đây được coi là nhiệm vụ sống còn để Quỹ có thể vận hành trở lại.

Kể từ ngày 01/12/2025, bà Trịnh Mai Hương – Kiểm soát viên của Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia (NATIF) – sẽ chính thức nghỉ hưu để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội. Sự rời đi của bà đánh dấu kết thúc một chặng đường dài 35 năm cống hiến liên tục cho công việc của Nhà nước.